Wigilia Paschalna jest centralnym momentem Triduum Paschalnego i całego roku liturgicznego. Jej obchody rozpoczynają się w nocy poprzedzającej Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, gdyż po zachodzie słońca, zgodnie z symboliką żydowską, rozpoczyna się nowy dzień. Wigilia Paschalna nie jest częścią Wielkiej Soboty. Jej radosna liturgia należy już do obchodów dnia zmartwychwstania (podobnie, jak Wigilia Bożego Narodzenia należy do obchodów Bożego Narodzenia).

Wniesienie zapalonego Paschału

Liturgia Światła

Liturgia rozpoczyna się od poświęcenia ognia i paschału. Na paschale żłobi się krzyż, litery greckiego alfabetu Α (alfa) i Ω (omega) oraz aktualny rok w postaci czterocyfrowej. Obecnie ze względów praktycznych stosuje się odpowiednie naklejki. Następnie zapalony paschał wnosi się do ciemnego kościoła. Ksiądz lub diakon niosący świecę trzykrotnie wznosi okrzyk Światło Chrystusa!, wierni zaś odpowiadają Bogu niech będą dzięki. W kościele zapala się światło. Zostaje wtedy odśpiewane Orędzie Paschalne (Exsultet).
Liturgia Słowa

Lekcjonarz przewiduje 8 czytań oraz Ewangelię. Po każdym czytaniu następuje modlitwa. Ponadto czytania poprzetykane są psalmami:
Rdz 1,1-2,2 (opis stworzenia świata i człowieka);
Ps 104,1-2a.5-6.10.12-14.24.35c;
Rdz 22,1-18 (ofiara Abrahama z jego syna Izaaka);
Ps 16,5.8-11;
Wj 14,15-15,1 (przejście Izraelitów przez Morze Czerwone; Po tym czytaniu nie mówi się “Oto słowo Boże”, ani “Bogu niech będą dzięki”, gdyż wyraża to psalm, który jest dalszym ciągiem czytania);
Wj 15,1-2.4-5.17ab-18;
Iz 54,4a.5-14 (obietnica Pana dla Jerozolimy);
Ps 30,2.4-6a.11-13;
Iz 55,1-11 (wezwanie do nawrócenia, obietnica dla nawróconych);
Iz 12,2-5;
Ba 3,9-15.32-4,4 (Pan zna Izraela);
Ps 19,8-11;
Ez 36,16-17a.18-28 (obietnica oczyszczenia i wyzwolenia Izraela);
Ps 42,2-3; 43,3-4;
Rz 6,3-11 (Epistoła, śmierć Jezusa wyzwoleniem);
Ps 118,1-2.16-17.22-23;
Mt 28,1-10 (Rok A); Mk 16,1-8 (Rok B); Łk 24,1-12 (Rok C) (kobiety przy pustym grobie).

Nie jest konieczne czytanie wszystkich dziewięciu czytań. Wymagane jest odczytanie co najmniej 3 fragmentów ze Starego Testamentu, z Prawa i Proroków, a także Wj 14,15-15,1. Przed epistołą śpiewa się uroczyste Gloria, podczas którego rozbrzmiewają dzwony milczące od Wielkiego Czwartku, następnie odmawiana jest Kolekta. Po Ewangelii zwykle ma miejsce krótka homilia.

Liturgia Chrzcielna

Trzecią częścią obchodów liturgii Wigilii Paschalnej jest liturgia chrzcielna. W jej trakcie następuje odśpiewanie litanii do Wszystkich Świętych, potem błogosławieństwo wody oraz odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Jeżeli we wspólnocie obecni są katechumeni, zazwyczaj właśnie w tym dniu otrzymują oni (jak sama nazwa wskazuje) sakrament chrztu.

Liturgia Eucharystyczna

Jest to ostatnia część liturgii Wigilii Paschalnej. W jej trakcie wierni przyjmują konsekrowany chleb (Ciało Chrystusa). Nie różni się ona od liturgii eucharystycznej podczas każdej mszy świętej.

Na zakończenie kapłan odśpiewuje zazwyczaj uroczyste błogosławieństwo, po którym następuje rozesłanie wiernych.
Procesja Rezurekcyjna

Jest to ostatnia część Wigilii Paschalnej. Procesja Rezurekcyjna może odbywać się wieczorem, tuż po zakończeniu Mszy Wigilii Paschalnej lub następnego dnia o świcie. Jej symboliką jest niesienie światu radosnej wieści o zmartwychwstaniu Chrystusa.

Często mylnie utożsamia się Wigilię Paschalną z Wielką Sobotą. Jest to zasadniczy błąd, gdyż Wielka Sobota jest dniem, w którym adoruje się zmarłego Chrystusa w grobie. Wigilia Paschalna jest natomiast radosną liturgią zmartwychwstania.

Obchody Wigilii Paschalnej rozpoczynać się mają po zapadnięciu zmroku, a kończyć przed świtem. Nie jest to zalecenie, ale niejako nakaz, gdyż dopiero wówczas symbolika całej uroczystości nabiera właściwego sensu.

W niektórych kościołach po obchodach Wigilii Paschalnej odbywa się czuwanie do mszy rezurekcyjnej przy Grobie Pańskim. Pamiętać jednak należy, że jest to czuwanie przy pustym grobie, nie zaś przy ciele zmarłego Chrystusa.

/źródło: wikipedia/